Garai batean, Antzuolako mutilak Bergarara joaten ziren
armak erakustera, Antzuola oraindik ez zelako, juridikoki, herri bat (ez zen
herri bezala esistitzen). Ailegatu zen momentu bat (1536. urtea) ez zutela joan
nahi eta ez joateko baimena lortu ere eta badirudi orduan Antzuolan egiten
zutela arma erakustaldia, herri izera eta antzuolar izatea aldarrikatu nahian. Hala eta guztiz ere Bergarakoa izaten jarraitu
zuen juridikoki 1629. arte. Urte horretan, Felipe IV-ak eman zion herri-gutuna
5000 dukat ordaindu eta gero. Ordaintze hau esplikatzen da, orduko Espainiako
erregeek diru barik omen zeudelako Ameriketarako bidaia kolonialistetan dirutza gastatu zutelako, beraz diru truke
herri izaera eman zioten herri askori, besteak beste, Antzuolari.
Beste alde batetik, komunitate batek demostratu beharra
zeukan jatorri noblea edo heroikoa zuela besteen aurrean herri izateko
“kategoria” demostratzeko, eta uste da horrela “asmatu” zutela Baldejunkerako
garaipena (historikoa ez dena) antzuolarren laguntzari esker gertatu zela.
Alardean armak sutzea ez da zentzu belikoan ulertu behar,
ohorezko salba edo sutze moduan, Antzuolan herri izaera lortzearen harrotasuna,
komunitate propioa osatzen dugula goraipatu nahi da eta plaza publikoan egiten
da urtero baieztapen hori. Beraz,
autoafirmazio errito edo sinbolo bat da. Horrela azaltzen da diskurtsoaren
parrafo baten.
“...Goguan izan, ba, gogoz eta bihotzez ospatzen dabela urteurren hau
Antzuolako herrixak, bai Valdejunkerako oroitzapenak goraipatzeko eta baitta
Antzuolako herri nortasuna eta independentzia be baieztatzeko. ...”
Komunitate izate hori ere zentzu zabalagoan hartu daiteke,
diskurtsoan bertan jarraitzen du esaten.
“Goguan izan baitta, aberrixa eta siñismenaren maittasunak eta
betidaniko askatasun egarrixak bultzatu eta eragin zittuala gure herrittarrak
burrukaldi hortan parte hartzera. Gero be milla aldiz bultzatu eta
eragin gaittuen bezelaxe. Guk pe, etsaixa gertuan sumatzen dogunian, burrukiari
aurre egin behar jaula gogoratzen dosku gertakari honek.”
Mairuarekin duen elkarrizketan, berriz, “gurea”ren defentsa
egiten da eta bestenganako errespetoa aipatu.
Buruzagia:
Gure aberrixa berriz zapalduko ez dozunan hitza emon doskutzun bezela, gu geuk
pe, gure herrixan izaeria eta nortasuna defenditzen dogun bezelaxe, zeuona be
eztogula zapalduko zin eitten dotsut.
Adierazgarriak dira herria, aberria, izaera eta nortasuna,
zapalketarik ez, askatasun egarrixa…
Alardearen bukaeran, berriz, Gora
Antzuola, Gora Euskal Herri esaten da eta honek laburbiltzen du herri
nortasuna, sentimendua eta harrotasuna: herri eta Herri.
INDEPENDENTZIA AGIRIA (1629/12/12)
